در موارد پیچیده نقایص مفصل گیجگاهی فکی، طراحی و ساخت پروتز مفصل گیجگاهی شخصی­‌سازی­‌شده ضروری است.

در درمان اختلالات مفصل گیجگاهی فکی، اصول بازسازی و تکنیک­‌های بازسازی فک در طول سال­‌ها به‌­طور چشمگیری پیشرفت کرده­‌است. به­‌روزرسانی تکنیک­‌ها به کیفیت و بهبود زندگی بیمار کمک می­‌کند.

پرینت سه بعدی پلیمرها، تکنیکی برای تولید مدل فیزیکی بر اساس تصاویر سی­تی­‌اسکن متقاضی می­‌باشد. با استفاده از این روش می‌­توان یک مدل سه بعدی را طراحی کرد و تمامی اجزاء را در سه محور دستکاری کرد تا به وضعیت دقیق و متناسب با شرایط بیمار دست پیدا کرد. جراحان نیز می­‌توانند قبل از جراحی آناتومی داخلی و خارجی بیمار را تجسم کنند.

استفاده از پروتز مفصل گیجگاهی ساخته­‌شده به صورت سفارشی، هنگامی که سایر روش­‌های مرسوم جراحی ناموفق هستند همواره یکی از گزینه­‌های جراحی برای درمان اختلالات مختلف مفصل فکی به شمار می­‌رود.

 در مورد بیمار مورد مطالعه در این مطلب، به علت پیچیدگی و محدودیت­‌های اتصال بر روی مندیبل، به پروتز شخصی­‌سازی­‌شده نیاز بود. در این مورد بیمار در سن شش سالگی در اثر سقوط از ارتفاع چهار متری دچار شکستگی مفصل فکی شده و بیش از شش سال جراحان ارتوپد و فک و صورت قادر به درمان او نبودند. بیمار در صحبت کردن و خوردن غذاهای جامد دچار مشکل بود و از زمان آسیب­‌دیدگی به رژیم مایع محدود شده‌­بود.

“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”

استفاده از مهندسی معکوس، طراحی کامپیوتری و تکنیک­‌های سریع تولید در دهه­‌های گذشته پیشرفت قابل توجهی داشته­‌ اند و برای ساخت پروتزهای فک، صورت و جمجمه استفاده می­‌شوند. امکان­ و اثربخشی این روش به خوبی نشان داده‌­ شده‌­ است. با این حال بازسازی ایده­‌ال جزئی فک پایین تنها به ظاهر بستگی ندارد، بلکه تسهیل توانبخشی پروتزهای دندانی و تداوم بازسازی استخوانی نیز مطرح است. در این مطالعه، یک سینی شخصی‌­سازی‌شده برای پیوند استخوان با استفاده از مهندسی معکوس، طراحی کامپیوتری و تکنیک­‌های تولید سریع با هدف بازسازی فک تحتانی (شکل ظاهری اندام و ترمیم استخوان) در یک زمان ساخته‌ ­شد.

در این مطالعه از ده مورد سگ دو رگه در محدوده‌­ی سنی دوازده تا هجده ماه با میانگین وزنی سیزده تا پانزده کیلوگرم استفاده‌ ­شد.

تحت بیهوشی عمومی در حالی که فک پایین سگ­‌ها تا حد زیادی از بین رفته ­‌بود مشخص شد که دندان­ آنها نیز تقریبا بدون بافت لثه رها شده‌ ­است. برای به­‌دست آوردن ساختار آناتومیک مندیبل با استفاده از روش مهندسی معکوس، از تصاویر سی‌تی اسکن از جمجمه با وضوح تصویری 215*512 کمک گرفته­‌شد. اطلاعات حاصل از  سی‌تی اسکن وارد نرم­ افزار شدند و در نهایت سینی پیوند سفارشی ساخته ­­‌شد.

“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”

هدف: به منظور بازسازی و بازگشت زیبایی و عملکردی نقص عدم پیوستگی 40 میلی متری فک تحتانی در یک سگ بیمار از یک سینی تیتانیومی شخصی‌­سازی‌شده استفاده شد که توسط پیوند بافت از محل استخوان لگن پوشش داده­‌شد.
مواد و روش­‌ها: استفاده از پیوند استخوانی به همراه سینی­‌های تیانیومی اختصاصی که به روش مهندسی معکوس و طراحی کامپیوتری ساخته شده‌اند. نقص ناپیوستگی 40 میلی متری در استخوان فک تحتانی سمت راست که در 10 سگ مورد جراحی قرار گرفت. این نقص با استفاده از یک سینی تیتانیومی که با ذراتی از الیاف سلول­‌های استخوان لگن سگ پرشده و توسط تراشه­‌های استخوان قسمت لگن پوشش داده شده­‌است، ترمیم شد. پس از ترمیم تصویربرداری از محل جراحی در هفته‌­های 2، 4، 8، 12 و 24 به طور متوالی انجام شد.

نتیجه: تمامی موارد به خوبی عمل جراحی را طی کردند. در مدت مشاهده و بررسی 24 هفته­‌ای از بین 10 کیس بیمار تنها 3 مورد منجر به بیرون آوردن سینی تیتانیومی شد. همچنین در 9 مورد از 10 مورد بازسازی پیوند استخوانی به خوبی انجام شد. از طرفی تصویربرداری از بافت جراحی شده نشان داد که با گذشت زمان پیوند بین اجزاء اضافه شده با بافت مندیبولار میزبان کمتر می­‌شود.

جمع­‌بندی: استفاده از تکنیک مهندسی معکوس، طراحی کامپیوتری و ساخت سینی تیتانیومی حاوی استخوان اسفنجی یک تکنیک پیوند بالقوه برای بازسازی نقص فک پایین است.

“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”

بعد از 10 روز از عمل­ جراحی از بیمار سی‌­تی­‌اسکن گرفته‌­شد تا موقعیت فلپ فیبولا و مش تیتانیومی با طراحی پیش‌­ازعمل مقایسه شود. از مش تیتانیومی از پیش‌­خم­‌شده شخصی­‌سازی­‌شده برای بازسازی کف اربیت (کاسه­‌چشم) و ترمیم کانتور فک بالا استفاده­‌شد. تمامی فلپ­ها در بدن زنده ماندند و عمل آنها موفقیت­‌آمیز بود. همانگونه که تصاویر سی­‌تی­‌اسکن نیز نشان می­‌دهند، ظاهر متقارن از لحاظ زیبایی ­شناختی و موقعیت مناسب قسمت فیبولا و مش تیتانیومی حاصل شدند. تمامی بیماران از ظاهر پس ­از عمل خود رضایت داشتند و فاصله عمودی بین فک ­بالا و پایین برای قراردادن ایمپلنت‌­های دندانی در آینده در موقعیت مناسبی نگه‌ ­داشته­‌شد. هیچ­کدام از بیماران محدودیتی در حرکت فک پایین خود نداشتند. یکی از بیماران دچار عفونت پس ­از عمل شد و یکی دیگر دچار دوبینی خفیف موقتی در خیره­ نگاه­ کردن شد که پس از یک ماه برطرف گردید. عوارض معمول همراه ماگزیلکتومی و ترمیم، نظیر پس زدن مش تیتانیومی، اکتروپیون یا انفتالموس برای بیماران رخ نداد.

این مطالعه به وضوح نشان داد که تکنولوژی برنامه­‌ریزی جراحی به کمک کامپیوتر می­‌تواند تاثیر مهمی در بازسازی عیوب فک و اربیت علی­‌الخصوص در برداشت و جانمائی فلپ فیبولا داشته باشد. محور فیبولا با کانتور آرک دهانی به صورت افقی همخوانی دارد و می‌­تواند فاصله عمودی صحیحی را حفظ کند که برای موقعیت­‌دهی و قراردادن ایمپلنت­‌های دندانی در آینده ضروری است، همانگونه که در معاینات پس ­از عمل و تصویربرداری سی‌تی از بیماران مشاهده شد.

“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”