از آن‌ جایی که دهان و فک از بافت‌های مختلفی مانند استخوان، عضله، غدد و غشا مخاطی تشکیل شده‌اند، نسبت به سایر اندام‌های بدن بیشتر مستعد پذبرش رشدهای غیرطبیعی می‌باشند. گرچه تومور استخوانی فک هر فردی را می‌تواند درگیر کند اما فاکتورهای اصلی ابتلا به آن، مصرف تنباکو و الکل شناسایی شده‌اند. عوامل دیگر می‌تواند شامل بهداشت ضعیف دندان و تغذیه ناکافی شود.

آملوبلاستوما – شایع‌ترین تومور اپیتلیال ادنتوژنیک – معمولاً در ناحیه خلفی فک پایین شکل می‌گیرد. این تومور به آهستگی پخش می‌شود و به ندرت متاستاس می‌دهد. درمان آن برش وسیع ناحیه‌ی درگیر به کمک جراحی و بازسازی به روش مناسب می‌باشد.

ادنتوما – شایع‌ترین تومور ادنتوژنیک – بر بافت‌های دندانی اثر می‌گذارد و معمولاً در فک پایین افراد جوان دیده می‌شود. در اغلب موارد این دسته از تومورها نیز طی عمل جراحی برداشته می‌شوند.

پس از برداشت تومور انتخاب روش بازسازی مناسب، با توجه به سوابق بیمار، وسعت ناحیه برداشت شده و نهایتاً تشخیص پزشک معالج اهمیت پیدا می‌کند. جهت بازسازی می‌توان از پلیت‌های رایج، مش‌، پیوند استخوانی و پروتز استفاده کرد. مسائلی مانند شکل دادن پلیت و ایجاد تنش درآن که احتمال شکستگی پلیت را افزایش می‌دهد و نیز عوارض احتمالی برداشت پیوند استخوان از بیمار می‌بایست درنظر گرفته شود.

“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”

بسیاری از تومورها، چه خوش‌خیم و چه بدخیم، در فک شکل می‌گیرند. علائم تومور استخوانی فک عبارتند از ورم، درد، حساسیت و جابه‌جایی غیرمنتظره دندان‌ها. برخی از تومورها ممکن است پس از تصویربرداری از دندان‌ شناسایی شوند و برخی در معاینات روتین دهان و دندان. نحوه درمان به محل و نوع تومور بستگی دارد. احتمال دارد بعضی از تومورهای خوش‌خیم تنها نیاز داشته باشند تا تحت نظارت باشند با این حال در اکثر موارد لازم است تا تومور برداشته شود و سپس بافت استخوانی با گزینه‌های ممکن بازسازی شود.

چنانچه تومور استخوانی فک در مرحله اول در تصویربرداری شناسایی نشود، تشخیص آن در معاینات بالینی امکان‌پذیر است از آن جایی که با ورم صورت و کام، حساس‌شدن استخوان و درد شدید همراه است.

رشد و بیرون‌زدگی استخوانی غیرطبیعی می‌تواند در فک پایین رخ دهد و سبب نگرانی در مورد ایجاد تومور شود اما معمولاً این موارد خوش‌خیم بوده و مادامی که در رسیدگی به دندان‌ها و عملکرد آن‌ها اخلالی ایجاد نکند، مشکل‌ساز نمی‌باشد.

رایج‌ترین نوع تومور فک، سرطان سلول سنگفرشی است که از حفره‌های دندانی به استخوان حمله می‌کند و می‌تواند هر قسمت داخل دهانی از فک بالا و پاین را درگیر کند.

“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”

پیشینه تحصیلی و کاری جراحان فک و صورت شامل شناخت کامل از دندان‌ها نیز می‌شود. این شناخت در ترمیم فک و صورت به جراح این امکان را می‌دهد تا با آگاهی از محدودیت‌ها و پیش‌بینی بهتر رشد، برنامه‌ریزی بهتر از جراحی داشته باشد.

در ترمیم فک و صورت آسیب‌دیده بر اثر ضربه، عاملی مانند حادثه رانندگی علت اولیه تخریب، از بین رفتگی و از کارافتادگی بخشی از اندام‌های صورت مانند بینی، چشم یا فک بوده است. در این عمل جراخی تلاش می‌شود تا با جابجایی موضعی اندام‌ها، پیوند پوست و استخوان از سایر نقاط بدن و یا کاشت پروتز، ظاهر و عملکرد اولیه را تا جای ممکن بازگرداند. معمولاً جراحی یک بیمار ترومایی به دلیل پیچیدگی‌های خاص دشوارتر از سایر بازسازی‌های فک و صورت می‌باشد و یک جراح مغز و اعصاب نیز در عمل شرکت می‌کند. ‌

در موارد ناشی از تومور استخوانی، جراح فک و صورت ایفای دو نقش را برعهده خواهد داشت. وی علاوه بر آنکه می‌بایست ناحیه‌ی درگیر تومور شده را بردارد، باید نسبت به ترمیم فک و صورت نیز اقدام کند. جراح می‌تواند این دو فرایند را در تنها یک عمل جراحی به پایان برساند و یا بسته به شرایط بیمار در دو عمل جداگانه اقدام به برداشت تومور و بازسازی کند.

“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”

هدف: بازسازی فک و صورت شامل نقص‌های ماکزیلاری و مندیبولار (فک بالا و پایین) توسط مش تیتانیومی پرینت شده و جراحی به کمک کامپیوتر به منظور دست‌یابی به ساختار کم‌نقص، زیبایی و عملکرد مناسب

روش: محققان در این مطالعه آینده‌نگر، بیماران با نقص‌های ماکزیلا و مندیبل را که تحت عمل بازسازی با کمک جراحی کامپیوتری و استفاده از مش های تیتانیومی پرینت شده قرار گرفته بودند، مورد مطالعه قرار دادند.

نتایج: موارد مورد مطالعه دو بیمار با نقص ماکزیلاری و دو بیمار با نقص مندیبل بودند. در پایان برای تمامی بیماران نتیجه رضایت‌بخش بود. نرخ هماهنگی بین طراحی پیش از جراحی و نتایج حاصل پس از جراحی به ترتیب برای بازسازی مندیبولار و ماکزیلاری بیش از 81 و 94 درصد بود.

نتایج این مطالعه نشان داد که تکمیل‌سازی نقص‌های مندیبل و ماکزیلا می‌تواند توسط مش‌های تیانیومی طراحی شده به کمک کامپیوتر و سپس پرینت آن‌ها، به طور رضایت‌بخشی حاصل شود.

دو بیمار با کلاس III و نقص V maxillary و دو بیمار دیگر با نقص های anterior mandibular  توسط مش تیتانیومی طراحی شده به کمک کامپیوتر تحت درمان قرار گرفتند.

برنامه‌ریزی بصری جراحی: در ابتدا از نواحی فیبولا و ماکزیلا توموگرافی کامپیوتری (سی‌تی اسکن) با وضوح بالا انجام شد و سپس داده‌های دو بعدی حاصل در قالب تصویر دیجیتالی ذخیره شدند.

“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”

آشنایی با جراحی augmentation چانه

جراحی augmentation چانه به عمل تغییر شکل و یا افزایش سایز چانه با هدف رسیدن به تعادلی بهتر در اجزای صورت گفته می‌شود. روند جراحی می‌تواند با کاشت پروتز چانه و یا تغییرشکل استخوان طی شود. در رشته پزشکی از اصطلاح تخصصی ژینوپلاستی و منتوپلاستی (mentoplasty and genioplasty) برای اشاره به کاهش و یا افزایش حجم به چانه استفاده می‌شود.

جراحی می‌تواند در کلینیک پزشکی و یا بیمارستان انجام و از طریق تنها بی‌حسی و یا بیهوشی کامل انجام شود. برش جراحی هم می‌تواند از داخل دهان ایجاد شود و هم از بیرون و زیر چانه. پس از کاشت پروتز به وسیله پیچ به استخوان وصل می‌شود.

علاوه بر این بسته به تصمیم جراح برای دست‌یابی به نتیجه بهتر، ممکن است نیاز به برداشتن استخوان نیز باشد. مدت زمان جراحی معمولاً بین یک تا سه ساعت است.

این عمل جراحی در برخی مواقع همزمان با جراحی بینی و یا لیپوساکشن صورت – با هدف برداشتن چربی صورت و گردن – صورت می‌گیرد. همزمانی جراحی رسیدن به نتیجه دلخواه را تسهیل می‌کند.

با توجه به ساده بودن نسبی فرایند جراحی، عمل augmentation چانه عملی محبوب به حساب می‌آید چرا که در حین سادگی، نتیجه‌ای محسوس را به همراه دارد.