بایگانی برچسب برای: بنش
درد مفصل فک و اختلال عملکرد فک در سنین مختلف
درد در نواحی عصب سه قلو (که معمولاً درد دهان و صورت، درد فک یا درد مفصل گیجگاهی نامیده می‌شود) یک وضعیت نسبتاً شایع و ناتوان‌کننده در بیمار به وجود می‌آورد.
اختلالات گیجگاهی فکی (TMD) شامل گروهی از شرایط اسکلتی عضلانی و عصبی عضلانی است که مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)، ماهیچه‌های جونده و تمام بافت‌های مرتبط را درگیر می‌کند. بیماران معمولاً از درد مفصل فک، صداهای مفصلی و حرکت ناهماهنگ فک پایین شکایت دارند.
جابجایی دیسک قدامی یکی از شایع‌ترین اختلالات داخلی مفصل TMJ است که ممکن است برای بیمار همراه با درد یا اختلال عملکرد فک باشد یا نه.
این شرایط عموماً با مشکلات پزشکی و اجتماعی قابل‌توجهی همراه است. فعالیت‌های عادی روزانه را مختل می‌کند، منجر به از کار افتادگی فرد می‌شود و تأثیرات منفی بر کیفیت زندگی بیمار دارد.
تاثیر متقابل عصب سه‌قلو و عصب نخاعی
علائم درد مفصل گیجگاهی فکی شروع درد ستون فقرات را پیش‌بینی می‌کند و وجود درد ستون فقرات شروع درد فک و سر درد را پیش‌بینی می‌کند، که نشان‌دهنده تأثیر متقابل بین ناحیه سه‌قلو و عصب نخاعی است.
دردهای شدید ناحیه دهان و صورت بیشتر در اثر دندان درد ایجاد می‌شود در حالی که درد طولانی مدت دهان و صورت عمدتاً ناشی از اختلالات اسکلتی عضلانی در قسمت TMJ است.
سه سوال مهم در تشخیص علت درد مفصل TMJ
در رابطه با بیمارانی که با مشکل درد در ناحیه فک به پزشک مراجعه می‌کنند، سه سوال مطرح می‌شود.
این سه سوال برای شناسایی بیماران مبتلا به درد مفصل فک و اختلال عملکرد به منظور بهبود کیفیت مراقبت از دندان طراحی شده است:
- آیا در شقیقه، صورت، فک یا TMJ خود یک بار در هفته یا بیشتر درد دارید؟
- آیا یک بار در هفته یا بیشتر به هنگام جویدن یا باز و بسته کردن دهانتان احساس درد دارید؟
- آیا فک شما یک بار در هفته یا بیشتر قفل می‌شود یا گیر می‌کند؟
بازه سنی شیوع درد مفصل فک و عوامل موثر بر آن
بر اساس این مطالعه دریافتیم که شیوع مقطعی علائم مکرر درد مفصل فک و اختلال عملکرد فک در دوران نوجوانی افزایش می‌یابد، در میانسالی به اوج خود می‌رسد و سپس به تدریج کاهش می‌یابد.
الگوی عمومی شیوع این علائم در طول زندگی بین زن و مرد مشابه بود، اما این علائم در زنان به‌ویژه در دوره باروری آنها به‌طور معنی‌داری بیشتر بود.
زمان شیوع درد و اختلال عملکرد فک در دختران و پسران، همزمان با شروع بلوغ است.
بین سنین 14 تا 16 سالگی، دختران با شیوع قابل توجه درد مفصل گیجگاهی فکی و اختلال عملکرد فک در مقایسه با پسران مراجعه می‌کنند.
عوامل مؤثر در شیوع درد مفصل گیجگاهی ممکن است به دلایل بیولوژیکی، اجتماعی و رفتاری باشند که با مدل زیست روانی اجتماعی سازگار است.
“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”
ایمپلنت ساب پریوستئال و نتایج بالینی بازسازی فک بالا به کمک آن
در این مطلب نتیجه جایگذاری ایمپلنت ساب پریوستئال سفارشی را برای یک خانم ۷۴ ساله که به دلیل وضعیت نامناسب پزشکی، به ویژه به خطر افتادن عروق قادر به انجام جراحی بازسازی معمول نبود بررسی می‌کنیم. شرح حال بیمار بیمار یک خانم 74 ساله است که به دلیل کارسینوم سلول سنگفرشی کام، تحت درمان ماگزیلکتومی […]
جراحی بازسازی فک – ترمیم فک بالا و فک تحتانی
فک بالا و فک تحتانی اجزای مهم ساختاری و عملکردی اسکلت صورت هستند و به هویت چهره، جویدن، گفتار، بلع و ظاهر فرد کمک می‌کنند. هدف از جراحی بازسازی فک این است که ظاهر و عملکرد فک پیش از بروز بیماری، به بیمار برگردانده شود.
جراحی بازسازی فک با فلپ آزاد فیبولا
اگرچه گزینه‌های متعددی برای بازسازی فک بالا و فک تحتانی وجود دارد، فلپ آزاد فیبولا به دلیل تطبیق‌پذیری، قابل پیش‌بینی بودن و پتانسیل برداشت به صورت استخوانی، به یک پیوند عروقی مناسب تبدیل شده است که برای بازسازی نقص‌های ترکیبی یا سگمنتال در فک بالا و فک تحتانی استفاده می شود. علاوه بر این، نازک نی دارای کمیت و کیفیت استخوان مطلوب برای دریافت ایمپلنت‌های دندانی است که این مساله موجب تسهیل توانبخشی ایمپلنت است
مشکلات استفاده از فلپ آزاد فیبولا
با این حال این روش به دلیل محدودیت در ارتفاع و خط نازک نی، و همچنین روش‌های سنتی طراحی، ساخت و تحویل پروتز، می‌تواند ترمیم و بازیابی به موقع دندان‌ها را با چالش مواجه کند.
در این روش حتی با بازسازی ایده‌آل فلپ آزاد فک تحتانی یا فک بالا، بازگشت کامل دندان‌ها ممکن است به یک دوره 6 ماهه تا 18 ماهه نیاز داشته باشد.
اخیراً، پیشرفت‌های فناوری در شبیه‌سازی جراحی به کمک رایانه و نمونه‌سازی سریع گاید جراحی، ایمپلنت و گاید جراحی شخصی‌سازی‌شده بر بسیاری از چالش‌های ذاتی در انتقال آتوگرفت‌ها در جراحی بازسازی فک غلبه کرده و موجب بهبود دقت در بازسازی فک تحتانی گردیده است.
جراحی بازسازی فک به کمک فناوری دیجیتال
در سال 2012، محققین 21 تکنیک جراحی بازسازی فک را معرفی کردند که از فناوری دیجیتال برای برنامه‌ریزی، طراحی، ساخت و ارائه یک بازسازی جامع برای نقص فک تحتانی با استفاده از یک فلپ آزاد فیبولار استفاده می‌کرد، که شامل کاشت ایمپلنت فوری و یک پروتز دندانی ثابت موقت بود. این تکنیک متعاقبا اصلاح شد و در هر دو فک بالا و فک تحتانی اعمال شد.
تکنیک Jaw in a Day
در نتیجه اکنون، جراح در زمان بازسازی فک و درطول یک عمل جراحی، این توانایی را دارد که ایمپلنت‌های دندانی و پروتز ثابت موقت را در همان روزی که برداشتن فک و بازسازی آن با فلپ آزاد انجام می‌شود، تحویل دهد و ظاهر و عملکرد را به طور کامل از طریق جراحی بازسازی فک و جایگذاری پروتز، برای بیمار بازگرداند. به این ترتیب روند درمان و بهبود بیمار تسریع و تسهیل می‌گردد.
مزیت استفاده از پلیت‌های بازسازی سفارشی
یکی از مزایای پلیت‌های بازسازی سفارشی این است که با استفاده از پرینتر سهبعدی تولید می‌شوند، که این روش از خم شدن مکرر و متعاقب آن و ضعیف شدن پلیت در حین جراحی بازسازی فک جلوگیری می‌کند.
ملاحظات ضروری حین برنامه‌ریزی مجازی
در طول برنامه‌ریزی مجازی و طراحی، ساختارهایی مانند اعصاب و ریشه دندان نیز باید شناسایی گردند تا در حین جراحی و جایگذاری پروتز آسیبی نبینند. هنگامی که حاشیه‌ها مشخص شد و ضایعه به طور مجازی برداشته شد، می‌توان نقص را ارزیابی کرد و در نهایت و پس از تایید طراحی پلیت‌های بازسازی و گاید جراحی توسط جراح، پروتز سفارشی متناسب با ناحیه ضایعه و آناتومی بیمار برای او طراحی می‌گردد.
“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”
تومور فک و بازسازی نواقص ناشی از آن
بازسازی فک پایین پس از تروما یا رزکشن تومور فک یکی از چالش‌برانگیزترین مشکلات جراحان فک و صورت است.
فک پایین یک عنصر مهم در چهره انسان است، زیرا شکل متمایز صورت را نشان می‌دهد و قاب سوم پایین آن را تعریف می‌کند. همچنین نقش مهمی در محافظت از راه هوایی، حمایت از زبان و دندان‌های پایین ایفا کرده و به عملکرد جویدن، صحبت کردن و تنفس کمک می‌کند.
هرگونه ناهنجاری فک پایین، مانند تومور فک و نواقص ایجاد شده بعد از آن، عدم قرینگی، مشکلات مادرزادی و یا ناهنجاری‌های ایجاد شده بر اثر تروما می‌تواند منجر به مشکلات زیبایی و عملکردی شود.
به همین علت یافتن بهترین راه‌حل برای ترمیم فک از اهمیت بالایی برخوردار است.
روش‌های ترمیم فک
در طول زمان برای ترمیم نواقص فک روش‌های مختلفی به کار گرفته شده است، مانند استفاده از اتوگرافت‌های مختلف و مواد آلوپلاستیک و … که در این میان استفاده از پروتزهای سفارشی برای بازسازی نواقص ناشی از خارج‌سازی تومور فک، امکانات جدیدی را در جراحی بازسازی فک ایجاد کرده است.
مزایای بازسازی نواقص حاصل از خارج سازی تومور فک به کمک CAD/CAM
روش‌های طراحی و ساخت پروتز ترمیم فک به کمک رایانه دارای چندین مزیت هستند:
- به علت دقت بالا در ساخت و تولید و مطابقت با آناتومی منحصر به فرد بیمار، به خوبی می‌توانند نواقص حاصل از برداشتن تومور فک را پوشش دهد.
- به دلیل اینکه نیاز خم یا برش حین جراحی ندارند روند جراحی را تسریع و تسهیل کرده زمان آن را کاهش می‌دهند.
- در بازیابی ظاهر و عملکرد دهان و فک موفق‌تر عمل کرده و نتایج بهتری را به دنبال دارند.
این در حالی است که روش‌های سنتی به زمان بیشتری در حین جراحی و همچنین برای بهبود کامل بیمار بعد از عمل احتیاج دارند و موفقیت آنها تا حدود زیادی به توانایی و تجربه جراح بستگی دارد.
گزارش بیمار
بیمار آقای ۲۹ ساله و مبتلا به تومور آملوبلاستوما در سمت چپ فک پایین است.
بیمار دو بار تحت عمل جراحی قرار گرفت که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
جراحی اول (خارج‌سازی تومور فک و بازسازی آن به کمک پلیت‌های بازسازی قدیمی) :
عمل رزکشن تومور فک و جایگذاری پلیت بازسازی، به سرعت و پس از مراجعه برای بیمار انجام شد اما پس از گذشت یک سال، بر اثر جابجایی پلیت در صورت بیمار، ناچار به خارج سازی آن شدند.
بعد از چهار سال و به دلیل عدم پیگیری بیمار، تومور فک مجدداً عود کرده و منجر به تخریب فک پایین شد.
عود مجدد تومور منجر به از دست دادن هارمونی و تقارن صورت به دلیل انحراف فک پایین به سمت چپ شده و بیمار را با مشکلات عملکردی نیز مواجه کرده بود.
جراحی دوم (بازسازی فک به کمک پروتزهای شخصی سازی شده) :
این بار بازسازی فک برای بیمار با استفاده از پروتز سفارشی تولید شده به روش پرینت سهبعدی انجام شد. پروتز جدید بیمار براساس توموگرافی کامپیوتری او (CT) طراحی و با استفاده از پرینتر سهبعدی تولید شد.
ایمپلنت نهایی به خوبی ناحیه ضایعه بجا مانده بر اثر خارج‌سازی تومور فک را پوشش داده و تقارن و زیبایی پیش از برداشتن تومور را به چهره بیمار برگرداند.
“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”
بیست و سومین نمایشگاه بین‌المللی تجهیزات پزشکی، دندانپزشکی، دارویی و آزمایشگاهی ایران هلث-خرداد ۱۴۰۱
بیست و سومین دوره نمایشگاه بین المللی تجهیزات پزشکی، دارویی و آزمایشگاهی ایران هلث با تاخیر ناشی ازشیوع کووید در خرداد ۱۴۰۱ برگزار شد.
دیداربا دوستانمان در بزرگترین گردهمایی سال صنعت پزشکی ایران، و رونمایی از جدیدترین محصولاتمان در زمینه‌ی ستون فقرات باعث خرسندی و افتخار ما بود.
نوزدهمین کنگره بین‌المللی جراحان فک و صورت ایران-اسفند ۱۴۰۰
نوزدهمین کنگره جراحان فک و صورت ایران از تاریخ 3 اسفند لغایت 6 اسفند ماه 1400، پس از یکسال که به علت همه‌گیری ویروس کرونا موفق به دیدار دوستان و همکارانمان نشدیم، با حضور جراحان و اساتید داخلی و خارجی جراحی فک و صورت در هتل المپیک تهران برگزار شد. در این دوره نیز همچون دوره های گذشته بــنش مدیکال با حضوری فعال به ارائه آخرین محصولات خود پرداخت که استقبال اساتید و همکاران محترم را به دنبال داشت. امید است با مشارکت علمی جراحان بتوانیم نقشی موثر در درمان بیماران ایفا کنیم
ترمیم استخوان گونه و ناحیه اوربیت بعد از عمل جراحی فک بالا
درمان جراحی تومورهای فک بالا اغلب شامل یک عمل جراحی جزئی یا کلی ماگزیلکتومی با نقص قابل توجهی است که متعاقب آن ایجاد می‌شود. بنابراین، بازسازی و ترمیم استخوان گونه و ناحیه اوربیتال یک چالش بزرگ برای جراحان فک و صورت است. همراه با توسعه چاپ سهبعدی، ایمپلنت‌های تیتانیومی شخصی‌سازی‌شده برای بازسازی استخوان گونه و بازسازی دیواره و کف اوربیت توسعه یافته‌اند.
روش‌های بازسازی و ترمیم استخوان گونه
تکنیک‌های مختلفی برای بازسازی نواقص حاصل از خارج‌سازی تومور، تروما و… وجود دارد مانند:
- استفاده از پیوند خودزا (اتولوگ)
- استفاده از مش‌های تیتانیومی و پلیت‌های بازسازی
- استفاده از پروتزهای سفارشی، تولید شده به روش پرینت سهبعدی
در ادامه به این روش‌ها و مزایا و معایب آنها اشاره می‌کنیم:
بازسازی با استفاده از پیوند خودزا (اتولوگ)
در این روش ناحیه نقص با استفاده از فلپ آزاد، پر و بازسازی می‌شود. برای ترمیم استخوان گونه و بازسازی اوربیت به مواد مقاوم نیاز داریم. پیوند دنده یک پیوند اتولوگ عالی است. با این حال، معایبی هم دارد مانند:
- عوارض در ناحیه اهداکننده
- افزایش زمان عمل که ممکن است منجر به پس زدن پیوند، دوبینی یا فرو رفتگی گونه شود
- و…
بازسازی با استفاده از مش تیتانیومی
استفاده از این روش در ترمیم استخوان گونه، دقت بیشتری را نسبت به استفاده از فلپ استخوانی فراهم می‌کند و در صورت نیاز می‌توان مش‌ها را متناسب با آناتومی ناحیه ضایعه شکل داد.
با این حال، مش تیتانیومی، استحکام و مقاومت کافی را برای جایگزینی استخوان و ترمیم گونه ندارد و ممکن است ناپایدار باشد.
با توسعه چاپ سهبعدی، پروتزهای شخصی‌سازی‌شده تیتانیومی نیز توسعه یافتند. طراحی این پروتزها به گونه‌ای است که نسبت به مش مقاوم‌تر بوده و امکان بازسازی پایدارتری را فراهم می‌کنند.
بازسازی به کمک تکنولوژی پرینت سه بعدی
این مطالعه در بخش جراحی سر و گردن و گوش و حلق و بینی در یک مرکز مراقبت‌های عالی بیمارستانی واقع در پاریس، فرانسه انجام شد.
تمام بیمارانی که در سال 2013 تحت عمل جراحی فک بالا با رزکسیون کف اوربیت و ترمیم استخوان گونه با استفاده از ایمپلنت تیتانیومی قرار گرفته بودند، مورد مطالعه قرار داده شدند.
بعد از بررسی سی‌تی اسکن بیمار و مدلسازی ناحیه نقص به کمک نرم افزارهای سهبعدی، ایمپلنت شخصی‌سازی‌شده با توجه به نقص مدلسازی شده طراحی شد، موقعیت دقیق پیچ‌ها تعیین، و پس از تایید تیم جراحی، فرآیند چاپ سهبعدی شروع گردید.
نتایج ظاهری
در یک بیمار، نتایج ظاهری پس از ترمیم استخوان گونه بسیار رضایت‌بخش بود. در بین بیماران دیگر، چهار بیمار دارای عدم تقارن گونه بدون تغییر شکل شدید و دو بیمار دیگر همراه با تغییرات شدید بودند.
نتایج عملکردی
در مورد عملکردهای تنفسی و بویایی نیز، چهار بیمار از هفت بیمار انسداد کامل بینی در سمت ماگزیلکتومی داشتند، در حالی که سه نفر دیگر انسداد نسبی بینی داشتند. از هر هفت بیمار، شش نفر در روز بیش از دو بار شستشوی بینی با محلول آب نمک انجام دادند.
هیچ بیماری با دوبینی مراجعه نکرد. سه بیمار رزکسیون اوربیت داشتند، دو نفر در طول اولین جراحی، و نفر سوم در طول پیگیری. پنج نفر از شش بیمار باقی مانده دچار آبریزش شدید چشم شدند. در سه بیمار اکتروپیون (برگشت پلک به بیرون) مشاهده شد که تنها یک مورد نیاز به جراحی داشت.
بطور کلی کیفیت زندگی پس از عمل ترمیم استخوان گونه در همه بیماران به جز یک بیمار زنده رضایت‌بخش بود.
نتایج کلی جراحی ترمیم استخوان گونه به کمک پروتزهای شخصی‌سازی‌شده
در بررسی‌های انجام شده و پرسش از بیماران مشخص شد که وضعیت فیزیکی، کار، سرگرمی‌ها و خلق و خوی آنها بعد از عمل ترمیم گونه تحت تأثیر قرار نگرفت.
تنها دو بیمار که رزکسیون اوربیت داشتند در زندگی خانوادگی یا اجتماعی خود دچار اختلال شدند.
دو بیمار هم که سابقه ماگزیلکتومی داشتند انکیلوز گیجگاهی فکی و درد دندان را گزارش کردند.
بر اساس این تجربه، ایمپلنت تیتانیمومی استفاده شده برای ترمیم استخوان گونه به خوبی عمل کرده و با وجود عوارض کمی بعد از عمل، نتایج زیبایی‌شناختی و عملکردی رضایت‌بخشی را به همراه داشت.
موارد کاربرد و مزایا
در مواردی با نقایص پیچیده‌تر و بزرگ‌تر یا زمانی که نیاز به ترمیم اوربیت باشد، کانتورینگ دقیق و استحکام پروتز از اهمیت بالاتری برخوردار است.
در این موارد ترمیم استخوان گونه با استفاده از ایمپلنت تیتانیومی، ترجیح داده می‌شود.
مشکلات استفاده از روش‌های قدیمی ترمیم استخوان گونه در مقابل روش‌های جدید
در هر دو روش استفاده از پیوند غضروف اتولوگ و جایگذاری مش تیتانیوم، مشکل اصلی، شکل دادن به آنها در جهت ترمیم استخوان گونه مطابق با آناتومی بیمار و همچنین بازیابی عملکردهایی است که با استفاده از ایمپلنت‌های شخصی سازی‌شده تولید‌شده به روش پرینت سهبعدی بهتر از سایر روش‌ها امکان‌پذیر می‌گردد.
بازسازی اوربیت و ترمیم گونه با استفاده از ایمپلنت سفارشی کف اوربیت به طور دقیق ناحیه‌ی ضایعه را پر می‌کند و استحکام بالایی را فراهم می‌کند.
این تکنیک دو مزیت عمده دارد:
در صورت نیاز به رزکسیون ناحیه‌ای وسیع ، امکان ترمیم استخوان گونه و بازیابی ظاهر و عملکرد این ناحیه پیچیده به کمک ایمپلنت تیتانیوم سهبعدی شخصی‌سازی‌شده وجود دارد. همچنین استفاده از گایدهای برش، رزکسیون با دقت بیشتری انجام می‌پذیرد و نتایج بهتری را به‌دنبال دارد.
“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”
فرورفتگی و شکستگی جمجمه و اهمیت درمان به موقع آن
آسیب به سر، یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در جمعیت جوان است. شکستگی و فرورفتگی جمجمه معمولاً به دنبال برخورد سریع سر با یک جسم کوچک اتفاق می‌افتد که به دنبال آن دیواره‌ی بیرونی و داخلی جمجمه معمولاً بصورت همزمان می‌شکند.
در بیمارانی که دچار آسیب متوسط تا شدید به سر شده باشند، اگر به موقع درمان صورت نگیرد، این عارضه می‌تواند کشنده باشند.
شایع‌ترین نوع آسیب به سینوس
آسیب قابل توجه سینوس در 1.5 تا 5 درصد از تمام موارد آسیب سر رخ می‌دهد.
شکستگی جمجمه بر روی سینوس ساژیتال فوقانی، شایع‌ترین نوع آسیب سینوس وریدی دورال با عوارض و مرگ و میر قابل توجه است. درمان جراحی برای شکستگی و فرورفتگی جمجمه که روی سینوس‌های ورید اصلی قرار دارند جالش‌برانگیز است.
اکثرا شکستگی‌ها و فرورفتگی جمجمه در ناحیه فرونتوپاریتال رخ می‌دهند، زیرا استخوان نسبتاً نازک و مستعد ضربه است.
علائم شکستگی و فرورفتگی جمجمه
تصادفات جاده ای شایع‌ترین علت شکستگی جمجمه و به دنبال آن عوارض بعدی می‌باشد. طبق مطالعات انجام شده مشخص شده، 51 درصد از بیماران، تصادفات جاده‌ای و 26 درصد بیماران سقوط از ارتفاع داشته‌اند.
ظهور شکستگی و فرورفتگی جمجمه، همراه با از دست دادن هوشیاری، فتق، استفراغ و خونریزی گوش و حلق می‌باشد.
اغلب این شکستگی‌ها با هماتوم زمینه‌ای، کوفتگی و درگیری سینوس وریدی همراه است که ممکن است در مقایسه با شکستگی جمجمه به تنهایی، برای بیماران بسیار خطرناک باشد.
تشخیص قطعی و مدیریت زودهنگام شکستگی و فرورفتگی جمجمه باعث کاهش عوارض و مرگ و میر می‌شود.
اهمیت تشخیص و مدیریت به موقع آسیب به سر
تشخیص و مدیریت سریع شکستگی جمجمه باعث کاهش عوارض و مرگ و میر می‌شود، همچنین به بازیابی حداکثر توانبخشی عملکردی و زیبایی کمک می‌کند.
در این تحقیق ما شاهد بهبودی ۷۳بیمار و ناتوانی متوسط در پنج بیمار (۵/۵%) بودیم که نشان می‌دهد مداخلات جراحی به نفع بیماران انجام می‌شود، اما طبق مطالعات مختلف، عوارضی نیز ممکن است رخ دهد.
“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”
مدلهای آناتومیک و کمک به بهبود نتایج جراحی
بررسی مدلهای آناتومیک سهبعدی برای کاربردهای جراحی، زمینه مهمی است که می‌تواند نتایج جراحی را بهبود بخشد، خطاهای پزشکی را کاهش دهد و موجب بهبود ایمنی بیمار گردد.
پیشرفت‌های اخیر در فناوری‌های پرینت سهبعدی، ایجاد مدل آناتومیک را با هدف ارائه راه‌حلی مؤثر برای برنامه‌ریزی قبل از عمل، تسهیل کرده است.
در این مطلب به بررسی نقش مدل جراحی و کاربرد تکنولوژی پرینت سهبعدی در پزشکی می‌پردازیم.
کاربرد پرینت سهبعدی در پزشکی و تولید مدلهای جراحی
توسعه مدل های آناتومیک با ویژگی‌های دقیق آناتومیک می‌تواند به طور قابل‌توجهی درک مناطق هدف جراحی را در تمرین پیش از جراحی بهبود بخشد و حتی برای آموزش مورد استفاده قرار گیرد.
در سال‌های اخیر، روش‌های نمونه‌سازی سریع، مانند پرینت سهبعدی همراه با تکنیک‌های تصویربرداری سهبعدی، تولید مدل آناتومیک را امکان‌پذیر کرده است.
نقش مدلهای آناتومیک در بهبود نتایج جراحی
خطاهای پزشکی یک نگرانی عمده در عمل‌های جراحی است که این مساله نیاز به برنامه‌ریزی و تمرین قبل از عمل را نشان می‌دهد.
استفاده از مدل آناتومیک در جراحی‌ها، می‌تواند به کاهش مرگ و میر بیماران، عوارض جراحی و زمان عمل کمک کند. همچنین همراه با فراهم کردن امکان آموزش جراحی در خارج از اتاق‌های عمل باعث تکامل تکنیک‌های مختلف برای برنامه‌ریزی و آموزش جراحی شده است.
تولید مدل آناتومیک به روش پرینت سهبعدی چگونه انجام می‌گیرد؟
فرآیند پرینت سهبعدی مدل آناتومیک، با به دست آوردن اطلاعات آناتومیکی اندام مورد نظر بیمار از طریق روش‌های مختلف تصویربرداری مانند سی‌تی اسکن یا ام‌آرآی آغاز می‌شود.
این تصاویر معمولاً در قالب فایل‌های DICOM هستند که نمی‌توانند مستقیماً توسط پرینتر سهبعدی استفاده شوند.
بنابراین، تصاویر به‌دست‌آمده باید پس‌پردازش شوند تا ابتدا ناحیه مورد نظر با استفاده از نرم‌افزارهایی مانند Vitrea و Mimics شناسایی شود و سپس بصورت یک فایل (STL) برای تولید با پرینتر سهبعدی فرستاده شود.
متریال مورد استفاده در تولید مدل آناتومیک
اکثر مدلهای آناتومیک تولید شده به روش پرینت سهبعدی ، بر اساس فناوری‌های FDM، PolyJet، استریولیتوگرافی یا پرینت سهبعدی جوهرافشان ساخته شده‌اند.
مدل جراحی تولید شده با پرینتر سه بعدی عمدتاً با استفاده از انتخاب محدودی از پلاستیک‌های سفت و سخت تجاری ساخته می‌شدند، که به دلیل دقت در نمایش آناتومی بیمار با هزینه نسبتا کم هنوز محبوب هستند.
کاربرد مدل آناتومیک در جراحی‌های پیشرفته
اگرچه مدلهای آناتومیک ساخته شده با پرینتر سهبعدی برای برنامه‌ریزی و تمرین جراحی مفید بوده‌اند، اما کارایی این مدل‌ها در برخی جراحی‌های پیشرفته با دو مساله مواجه است:
مساله اول
علیرغم ارائه آناتومی صحیح، مدل آناتومیک سهبعدی قادر به تقلید دقیق خواص فیزیکی بافت اندام از جمله حس لامسه، خواص مکانیکی (مانند مدول الاستیک، رفتار ویسکوالاستیک، و سختی) و رنگ نیستند که این موضوع اثربخشی آنها را در برنامه‌ریزی قبل از عمل، تمرین با ابزارهای جراحی و کارهای دیگر مانند فشار دادن، بخیه زدن، برش و تشریح را محدود می‌کند.
مساله دوم
مدل آناتومیک فاقد عملکردی برای ارائه بازخورد کمی ناشی از دست‌کاری اندام و بافت هستند. این عملکرد می‌تواند یک افزونه مهم برای استادان یا شبیه‌سازهای جراحی باشد تا به متخصصان پزشکی در ارزیابی و کنترل کمی وظایف انجام شده خود، مانند میزان فشار وارد شده به اندام‌ها از طریق دست‌ها و ابزارهای تشخیصی، کمک کند.
“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”