آینده پروتزهای کاستم مید در جراحی فک و صورت – پنجم

کرانیوپلاستی روش جراحی برای درمان نقایص جمجمه ای است که معمولا به علت ضربات تروماتیک، حذف تومور و یا کرانیوتومی لحاظ می شود. هدف اصلی جراحی این است که از مغز محافظت شده و علاوه بر آن با ارضای حس زیبایی  در بیمار، موجب آسیب روحی ناشی از نقص و عملکرد غیرمناسب اجتماعی بیمار نشود. مطالعات و پژوهش های علمی اخیر در حوزه های مهندسی و پزشکی، مزایای استفاده از مدل سازی سه بعدی و تولید ایمپلنت های شخصی سازی شده  را در جراحی فک و صورت زیبایی نشان داده که به جراحان اجازه می دهد آزادی بیشتری برای مواد انتخابی خود داشته باشند.

 آلیاژ پزشکی فلز تیتانیوم (گرید پنج و یا بیست و سه ای ال آی) ماده مورد انتخاب برای کرانیوپلاستی به دلایلی مانند زیست­ سازگاری مناسب، نسبت استحکام به وزن بالا و خواص رشد استخوانی آن است. از تیتانیوم خالص و آلیاژهای آن در شکل­ های مختلف آن مانند ورق و مش در مواردی استفاده می­ شده است اما اخیرا با ظهور ایمپلنت ­های مربوط به جمجمه ساخته شده توسط ساخت افزودنی، استفاده از آن رواج بیشتری پیدا کرده ­است.

“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”

موفقیت و طول عمر ایمپلنت‌ها و کاشتنی‌ها به فاکتورهایی نظیر خواص ماده، طراحی ایمپلنت و مهارت جراح بستگی دارد. پیشرفت‌های به وجود آمده در فرآیند تصویربرداری و تکنولوژی ساخت، این امر را برای جراحان ممکن ساخته که از مدل‌های سه بعدی برای داشتن درکی بهتر از نقص کمک بگیرند. مرحله بعدی استفاده از این امکانات، ساخت ایمپلنت‌های شخصی­‌سازی­‌شده به عنوان بهترین گزینه برای بازسازی عیوب جمجمه و صورت می‌باشد. پروتزهای کاستم مید برای بازسازی عیوب جمجمه، فک و صورت اخیرا به علت کارایی بهتر نسبت به همتایان عمومی و استاندارد خود، اهمیت زیادی پیدا کرده­‌اند. این امر به خاطر انطباق دقیق با ناحیه کاشت ایمپلنت است که زمان جراحی را کاهش می­ دهد و به نوبه خود در عمل­‌های جراحی جمجمه و صورت، شانس عفونت را کمتر، زمان بازیابی را کاهش و زیبایی بهتری را حاصل می­‌کند.

پیشرفت در سال‌های اخیر در زمینه طراحی، مواد و فرایند برای ایمپلنت‌های جمجمه بسیار مشهود می‌باشد. معرفی فن آوری اخیر تولید مستقیم به کمک ساخت افزودنی که امکان تولید ایمپلنت‌های متخلخل با ساختار جامد و مشبک را با استفاده از اطلاعات خاص بیمار فراهم می‌کند، افق جدید را برای نسل بعدی ایمپلنت های ترمیمی ترسیم می‌کند.

“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”

پروتزهای کاستم مید (Custom-made) به علت عملکرد بهتر نسبت به سایر روش‌‌های درمانی برای بازسازی نقص‌های جمجمه اهمیت یافته‌اند. این امر به دلیل سازگاری دقیق با منطقه‌ی آسیب دیده باعث کاهش زمان جراحی و بهبود وضعیت زیبایی بیمار می‌باشد. کاربرد مدل سازی سه بعدی در جراحی فک و صورت، روش‌های جراحی و برنامه‌های جراحان را تغییر داده و مهدسان پزشکی به منظور طراحی ایمپلنت‌های سفارشی به کار گرفته می‌شوند. پیشرفت در فرایندهای تولید و روش ساخت افزودنی برای ساخت مستقیم ایمپلنت‌ها، محدودیت‌های شکل، اندازه و ساختار داخلی را حذف کرده است. این مقاله روند جدیدی را در مدل سازی سه بعدی و پروتزهای سفارشی در بازسازی مغز و اعصاب بررسی خواهدکرد.

بازسازی اسکلت جمجمه یک چالش جدی حتی برای جراحان با تجربه به حساب می‌آید. برخی از عوامل حیاتی که به پیچیدگی این امر کمک می‌کنند عبارتند از: آناتومی، حضور سازه‌های حیاتی در مجاورت بخش آسیب دیده، منحصر به فرد بودن هریک از نقص‌ها و احتمال ابتلا به عفونت. در هر بازسازی مغز و اعصاب، مانند جراحی ثانویه به علت تروما و برداشتن تومور یا انحراف مادرزادی، بازسازی زیبایی شناسی و عملکردی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق قبل از جراحی و اجرای دقیق طرح دارد.

“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”

بیمار سوم مورد مطالعه در این تحقیق، مردی 45 ساله دچار توده­‌ای دردناک بود که تا ناحیه­‌ی راست فک پیش­­رفته­ بود و تومور سرطانی در بافت استخوان فک تشخیص داده­ شده­ بود. پس از درمان­ه‌ای اولیه به منظور کاهش تومور سرطانی، شخص تحت عمل جراحی ناحیه­‌ی راموس و کندیل سمت راست با پلیت فک باریکی قرار گرفت.

بیمار با استفاده از پلیت فک مورد درمان قرار گرفت . بیمار پس از 3 ماه به رژیم غذایی معمول خود بازگشت، اما در ماه هشتم پس از عمل متوجه بلند شدن قسمتی از فک هنگام جویدن شد. انجام رادیوگرافی پانورامیک وجود یک شکستگی را در پلیت بازسازی در محل اتصال با استخوان فک نشان­ داد.

باتوجه به رضایت­‌مندی بیمار تا قبل از شکسته ­شدن پلیت بازسازی فک پلیتیی با همان مشخصات به منظور تعمیر و نگهداری به صورت سفارشی و شخصی‌سازی‌شده برای بیمار طراحی و ساخته­ شد.

این روش در کمتر از دو ساعت بر روی بیمار انجام شد و او توانست بعدازظهر همان روز از خانه خارج شود و همچنین کمتر از یک هفته به محل کار خود برگردد. پس از 9 ماه رادیوگرافی مجدد نشان داد که پروتز شخصی‌سازی‌شده کاشته شده کاملا با استخوان فک در تماس است.

“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”

در این تحقیق سه بیمار با نقص پیوسته در فک پایین که ابتدا از پلیت بازسازی برای درمان استفاده کرده اما دچار شکستگی پلیت شده بودند و قادر به تعویض کامل پلیت شکسته­ شده و یا کاندیدای بازسازی پیوند استخوان نیز نبودند، مورد مطالعه قرار گرفته و برای هر بیمار یک پروتز شخصی‌سازی‌شده برای ترمیم شکستگی پلیت و بازسازی فک پایین طراحی و تولید شد.

در مورد اول یک مرد 75 ساله که دچار یک آملوبلاستومای فک پایین در سمت چپ شده ­بود مورد جراحی قرار گرفت. نقص فک در این بیمار شامل ناحیه­ ی راموس و کندیل بود و تقریبا تا ناحیه­‌ی مابین اولین دندان آسیاب (Molar) تا دومین دندان مابین آسیاب و دندان نیش (premolar) ادامه پیدا­ کرده ­بود.

رادیوگرافی پانورامیک و سی­‌تی­ اسکن یک پلیت سالم را بدون هیچ­گونه اختلال جانبی نشان داد. شش روز بعد، بیمار متوجه یک تغییر در قسمت چپ چانه­‌اش شد. انجام یک رادیوگرافی پانورامیک مجدد، نشان داد که پلیت بازسازی فک پایین در محل اتصال پلیت با فک بیمار دچار شستگی شده­ است. در این حالت گزینه­‌های پیش­‌رو عبارت بودند از: جایگزینی کامل پلیت، همراه و یا بدون پیوند استخوانی و یا جایگزینی تنها قسمت انتهایی پلیت و پل زدن با پیوند استخوان به قسمت بالایی پلیت.

پروتز طراحی شده در فک قرار گرفت و به راحتی به قسمت انتهایی قسمت بالایی پلیت متصل شد و مشکل و نقص به وجود آمده بر اثر شکستگی پلیت، برطرف شد.

“نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است”