نتایج گزارش‌شده توسط بیمار و پزشک در رابطه با کانتورینگ فک پایین با استفاده از پروتز زاویه فک شخصی‌سازی‌شده تولید شده به روش چاپ‌سه بعدی از جنس تیتانیوم – قسمت دوم
۲۱ بیمار به طور متوالی بین ژوئیۀ 2014 و ژوئن 2019 با استفاده از پروتز زاویه فک اختصاصی چاپ سه‌بعدی آلیاژ تیتانیوم، توسط جراح یکسان تحت کانتورینگ خط فکی قرار گرفتند.
از ۲۱ بیمار، ۱۱ نفر زن و ۱۰ نفر مرد بودند. میانگین سن این افراد در زمان جراحی ۳۲.۲ بود (کم‌ترین ۱۸ سال و بیش‌ترین ۶۲ سال). در مجموع ۳۰ پروتز زاویه فک مورد استفاده قرار گرفت.
یکی از محدودیت‌های این پژوهش این بود که نسبت پاسخ‌دهی افراد تنها ۶۲% بود. خطای ناشی از عدم پاسخگویی برخی بیماران باید در نظر گرفته شود زیرا ممکن است این عدم پاسخگویی اتفاقی نباشد. به همین دلیل نتایج تحقیقی با درصد پاسخگویی کم می‌تواند نتایج متمایزی را به نسبت تحقیقاتی که درصد مشارکت در پاسخگویی بالایی دارند نشان دهند.
با استفاده از مجموعه‌ای از مقیاس‌های معتبر به اسم PRO (شامل مقیاس ظاهرسنجی، مقیاس‌های سنجش کیفیت زندگی برای عملکرد روانی و اجتماعی و مقیاس عوارض جانبی) از بیماران نظرسنجی شد.
نتیجه گزارش‌شده توسط بیمار یا PRO عبارت است از «سنجشی مبتنی بر گزارشی که مستقیما توسط بیمار و بدون اصلاح یا تفسیر پاسخ بیمار توسط پزشک یا هر شخص دیگری، در مورد شرایط سلامتی‌اش ارائه شده باشد». مقالات موجود در زمینۀ رضایت بیمار پس از استفاده از پروتزهای شخصی‌سازی‌شده زیبایی فک (پروتز زاویه فک) که به کمک کامپیوتر و به صورت دیجیتال طراحی و تولید شده باشند پراکنده و کم است. از همین رو هدف این مطالعه ارزیابی کارایی پروتزهای شخصی‌سازی‌شده چاپ سه‌بعدی از جنس آلیاژ تیتانیوم برای کانتورینگ فک از طریق بررسی نظر بیماران به وسیله پرسشنامه PRO بوده است.
نتایج این پژوهش نشان می‌دهند که عوارض جانبی ناشی از کانتورینگ و زاویه‌سازی فک با ایمپلنت‌‌های اختصاصی چاپ سه‌بعدی آلیاژ تیتانیوم پایین است (18.6 در مقیاسی از 15 تا 45). این یافته با گزارش‌های قبلی مبنی‌بر کم بودن آسیب و عوارض روش جراحی داخل دهانی برای جاگذاری پروتزهای شخصی‌سازی‌شده اختصاصی هم‌سو بود.
وقتی اولویت‌بندی می‌شود که نتایج مورفولوژیکی درست همان‌طور بود که از نرم‌افزار قرینه‌سازی[1]، تکنیک‌های چاپ دقیق و ارزیابی توموگرافی رایانه‌ای پرتو مخروطی در حین عمل انتظار می‌رفت، نتیجه‌ای که می‌توان گرفت این است که درک بیماران از پیامدها به طور قابل توجهی تحت تاثیر وضعیت روانی، انتظارات، جراحی‌های قبلی و میزان ایرادات ظاهری قبلی قرار گرفته است. پیام مهم این مقوله این است که سطح رضایت بیماران می‌تواند با قضاوت پزشکان مطابق نباشد.
نتایج گزارش‌شده توسط بیمار و پزشک در رابطه با کانتورینگ فک پایین با استفاده از پروتزهای شخصی‌سازی‌شده زاویه‌سازی فک تولید شده به روش چاپ‌سه بعدی از جنس تیتانیوم – قسمت اول
کانتورینگ یا زاویه‌سازی فک جراحی زیبایی و اختیاری بوده که هدف آن بهبود کلی ظاهر چهره است. در آسیای شرقی کانتورینگ فک تحتانی با هدف کوچک، باریک و V-شکل‌کردن پایین چهره (جراحی V-line) محبوب شده و در اروپا، محبوبیت جراحی زاویه‌سازی فک تحتانی به جهت افزایش وضوح خط فکی، برجستگی زاویۀ فکی و قرینه‌سازی فک تحتانی رو به افزایش است؛ چرا که فناوری کنونی طراحی و تولید پروتز به کمک کامپیوتر می‌تواند به صورت تئوری پیامدهای عالی و مناسب این جراحی را تضمین نماید. با این حال، هنوز هم بیماران و هم پزشکان در خصوص انتخاب اندازه و شکل ایمپلنت‌ها نگران هستند. نسبت تاثیر بافت نرم به سخت دقیقا در دسترس نیستند و به تصویرکشیدن طرح ارائه‌شده پیش از عمل (تصویر مجازی سه‌بعدی، ساخته‌شده توسط رایانه) رضایت پس از عمل را به صورت قطعی تضمین نمی‌کند.
هدف اصلی این پژوهش ارزیابی پیامدهای گزارش‌شده توسط بیمار در رابطه با کانتورینگ خط فکی با پروتزهای اختصاصی چاپ سه‌بعدی آلیاژ تیتانیوم است که این ارزیابی با استفاده از پرسشنامۀ Face-Q انجام می‌شود. 4 پرسشنامۀ Face-Q (مقیاس ظاهرسنجی، مقیاس‌های سنجش کیفیت زندگی برای عملکرد روانی و اجتماعی و مقیاس عوارض جانبی) برای 21 بیمار، که به طور متوالی بین سال‌های 2014 و 2019 توسط جراح یکسان عمل شدند، ارسال شد.
پیامدهای عینی توسط گروهی متخصص ارزیابی شد. این گروه از 6 پزشک تشکیل شده بود که هرکدام در مرحلۀ متفاوتی از تعلیم جراحی دهان، فک و صورت قرار داشتند. این گروه قبل جراحی و حداقل 6 ماه پس از آن به تصاویر تمام‌رخ و نمای مایل چپ و راست صورت و میزان بهبود ظاهر بیماران امتیاز دادند. از مقیاس لیکرت[1] برای امتیازدهی از 1 تا 5 (شدیدا مخالف، مخالف، نه موافق نه مخالف، موافق، شدیدا موافق) در جواب به سوال «آیا نتایج افزودن/اصلاح خط فکی قابل قبول است؟» استفاده شد.
از میان 21 بیمار، 13 نفر به پرسشنامه پاسخ دادند. میانگین امتیازات تبدیل‌شده با مدل راش[2] برای رضایت، عملکرد روان‌شناختی و عملکرد اجتماعی (0-100) به ترتیب 70.6، 73.2 و 71.2 بود.
میتوانید ادامه خلاصه این مقاله شامل نتایج و تحلیل آنها را در پست بعدی مطالعه کنید.
بررسی جایگزینی پروتز مفصل مصنوعی فک با مفاصل مبتلا به انکلیوز – قسمت چهارم
تنها دو کیس مشکل اکلوژن داشتند که بلافاصله پس از جراحی مفصل مصنوعی فک مشاهده شد یک مورد مشکل باز ماندن فک در سمت آسیب دیده (open bite) و برای یک بیمار دیگر در سمت مقابل این مشکل به‌وجود آمده بود.
هر چند این مشکلات در بازه یک ماهه پس از جراحی و به کمک ارتودنسی برطرف شد. در یک مورد ضعف عضلانی موقت در شاخه‌های عصبی صورت در نواحی تمپورال و مارجینال مندیبل گزارش شد که در بازه ۳ تا ۶ ماهه پس از جراحی جایگزینی پروتز مفصل مصنوعی فک به طور کامل بهبود یافت.
درمان انکیلوز مفصل گیجگاهی از طریق آتروپلاستی شکاف برای دستیابی به باز شدن مناسب فک و سپس بازسازی مفصل انجام شد. استفاده از بافت‌های زنده و پیوند برای بازسازی مفصل با خطر بروز مشکلات متفاوتی از جمله نیاز به جراحی در نقطه‌ای دیگر (برای برداشت بافت و پیوند) ایجاد عوارض در محل برداشت، افزایش مدت زمان جراحی، امکان بازگشت مجدد انکیلوز، شکستگی گرفت و یا مشکل رشد بیش از اندازه همراه خواهد بود. برای بازسازی مفصل روش‌های متفاوتی به عنوان روش جایگزین بازسازی با استفاده از بافت و پیوند از جمله استفاده از مواد و سیستم‌های مصنوعی طراحی و ارائه شده است. پروتز مصنوعی مفصل گیجگاهی فکی می‌تواند به حالت آماده یا شخصی‌سازی‌شده (سفارشی) تهیه شود. البته پروتزهای آماده و غیر شخصی‌سازی‌شده ممکن است به دلیل عدم دقت کافی و برنامه‌ریزی مجازی قبل از جراحی برای جراح مطلوب نباشد اما از نظر هزینه نسبت به پروتزهای سفارشی مقرون به صرفه‌تر هستند.
برای بررسی این موضوع که آیا استفاده از پروتزهای مصنوعی مفصل گیجگاهی فکی می‌توانند روشی موثر در بازسازی مفاصل فک پس از آزادسازی انکیلوز باشند یا خیر نیاز است نتایج درمان به این روش با سایر روش‌های درمانی موجود برای انکیلوز مقایسه شوند. در مقاله‌ای سعید و همکارانش به این نتیجه رسیدند که بازسازی به کمک پیوند دنده و غضروف آن نتایج و بهبود مشابهی به نسبت استفاده از مفصل مصنوعی گیجگاهی فکی به همراه خواهد داشت. هرچند، عوارض ایجاد شده در گروهی که به کمک مفصل مصنوعی فک جراحی شدند خود ترمیمی بوده و اغلب آنها بدون نیاز به مداخله جراحی برطرف شده‌اند.
طبق یافته‌های به دست آمده استفاده از مفصل مصنوعی گیجگاهی فکی می‌تواند روشی موثر در درمان انکیلوز مفصل باشد، به ویژه در مورد بیماران بالغ و پس از سن رشد. نشان داده شد که عوارض و مشکلات پس از جراحی حداقل خواهد بود و این نکته نویدگر قابلیت استفاده از این روش به عنوان جایگزینی برای بازسازی مفاصل به جای استفاده از پیوند بافت و استخوان خواهد بود.
مزیت اصلی در استفاده از پروتز مصنوعی مفصل گیجگاهی فکی در مفاصل مبتلا به انکیلوز قابلیت شبیه‌سازی آناتومی مفصل طبیعی در این پروتز‌ها است که این مساله امکان فیزیوتراپی را با ریسک بسیار کم انکیلوز مجدد و نیاز به جراحی مجدد فراهم کرده و همچنین از ایجاد عوارض در محل برداشت پیوند و همچنین جراحی در ناحیه دیگری از بدن جلوگیری می‌کند.
